Krótki przegląd
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, właściciel kompleksu mieszkaniowego w typowej dla NRD konstrukcji prefabrykowanej, oszacowała okres użytkowania budynku przez eksperta na znacznie niższy (25 zamiast 50 lat), a tym samym podwoiła roczną stawkę amortyzacji z 2% do 4%.
Urząd skarbowy zakwestionował to podejście, skorygował stawki podatkowe w wyniku kontroli podatkowej i odrzucił inny okres użytkowania.
Przed Sądem Skarbowym Meklemburgii-Pomorza Przedniego powód odniósł pełne zwycięstwo: Sąd zaakceptował skrócony okres użytkowania w oparciu o połączenie zużycia technicznego, amortyzacji ekonomicznej i ramowych warunków prawnych.
Orzeczenie to jest jedną z pierwszych decyzji, które wyraźnie odnoszą się do okólnika BMF z dnia 22 lutego 2023 r. i oceniają jego restrykcyjne wymogi dotyczące metody weryfikacji jako niezgodne z orzecznictwem BFH w sprawie swobody wyboru prezentacji.
Sytuacja początkowa: amortyzacja na poziomie 4% Powodowa spółka GmbH nabyła w 2006 r. jedenastopiętrowy prefabrykowany kompleks mieszkalny zbudowany w 1980 r. W latach poprzedzających i późniejszych przeprowadzono różne modernizacje i naprawy, w tym
1991: zawory termostatyczne i rozdzielacze
1992: nowe drzwi wejściowe
1995: Odnowienie wind
1997: Środki ochrony przeciwpożarowej
1998: prace malarskie na klatkach schodowych
2000: Renowacja budynku (odnowienie rur zimnej, ciepłej i cyrkulacyjnej wody, niektóre instalacje elektryczne i sanitarne)
2003: Nowe pokrycie dachu północnego, częściowa renowacja okien
2011: Renowacja elewacji i wymiana pozostałych okien.
Na dzień 30 listopada 2006 r. 210 z 327 mieszkań było wynajmowanych; wynajmowane były również dwa lokale użytkowe.
Podstawa wyceny: krótszy okres użytkowania Spółka otrzymała raport z wyceny przygotowany przez TÜV (wartość kredytowa i rynkowa). Wycena wykazała, że pozostały okres użytkowania wynosi 14 lat na podstawie stanu konstrukcyjnego; 30 lat byłoby osiągalne po przebudowie i modernizacji. Na tej podstawie uzyskano aktualny całkowity okres użytkowania wynoszący 25 lat. Na tej podstawie GmbH zastosowała roczną stawkę amortyzacji w wysokości 4% zamiast 2%. Przy kosztach nabycia wynoszących 4.173.987,63 EUR skutkowało to amortyzacją w wysokości 166.959,50 EUR rocznie.
Audyt i zastrzeżenia organów podatkowych W trakcie kontroli podatkowej (2011-2013, lata sporne 2006-2008) audytor zakwestionował pozostały okres użytkowania. W szczególności skrytykowano fakt, że całkowity okres użytkowania wynoszący 40 lat dla budynków prefabrykowanych przyjęty w opinii biegłego dla stanu odnowionego nie został uzasadniony w sposób zrozumiały. W związku z tym audytor odrzucił zwiększoną amortyzację i zażądał standardowej amortyzacji w wysokości 2% zgodnie z § 7 (4) zdanie 1 nr 2b EStG, ponieważ nie przedstawiono wystarczających dowodów zgodnie z § 7 (4) zdanie 2 EStG. Następnie urząd skarbowy Dresden Süd wydał zmienione zawiadomienia o naliczeniu podatku (w tym o przeniesieniu straty z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, kwocie podatku od działalności gospodarczej, stracie z tytułu działalności gospodarczej, która mogła zostać przeniesiona). Spółka GmbH wniosła sprzeciw.
Argumentacja strony powodowej GmbH oparła się na rozumowaniu swojego eksperta w zakresie budownictwa. Ekspert założył, że okres ekonomicznej użyteczności w momencie nabycia wynosił 28 lat; po późniejszej renowacji elewacji, w tym systemu izolacji termicznej (około 2014 r.), główna część budynku miała okres użytkowania 34 lata, podczas gdy część drugorzędna miała pozostały okres użytkowania wynoszący tylko 25 lat w momencie nabycia. Powód argumentował:
Budynek miał już 27 lat w pierwszym roku objętym sporem.
Wcześniejsze działania ograniczały się do zwykłej modernizacji części dobudowywanych; nie wiązało się z tym znaczące wydłużenie okresu użytkowania.
Najkrótszy z trzech istotnych okresów użytkowania (techniczny, ekonomiczny, prawny) był decydujący dla amortyzacji; dowody mogły i powinny uwzględniać wszystkie trzy elementy.
Alokacja ceny zakupu w oparciu o ocenę TÜV została zaakceptowana przez organy podatkowe i udowodniła wiarygodność oceny dla celów finansowych; przemawiało to również za jej przydatnością do określania amortyzacji.
Przyszłe modernizacje nie powinny z mocą wsteczną wydłużać pozostałego okresu użytkowania; należy brać pod uwagę jedynie warunki możliwe do przewidzenia w momencie dokonywania odpowiedniej oceny.
Typowe słabe punkty budynków prefabrykowanych wynikają z wad produkcyjnych i przetwórczych z czasów NRD.
W zależności od lokalizacji, istotna była większa tendencja do korozji elementów żelbetowych i zwiększone obciążenie wiatrem okien (strefa największego obciążenia wiatrem).
Odpowiedź urzędu skarbowego Po zmianie siedziby powoda, urząd skarbowy w Rostocku przejął odpowiedzialność i uzyskał ekspertyzę od własnych ekspertów. Ich wniosek: przedłożona prywatna ekspertyza nie wykazała skrócenia okresu użytkowania. Krytyczne punkty były następujące:
Uwagi były zbyt ogólne i odnosiły się ogólnie do budynków prefabrykowanych, a nie do konkretnych czynników zużycia spornej nieruchomości.
Usuwalne wady i przestarzała norma nie były wystarczające do uzasadnienia krótszego rzeczywistego okresu użytkowania; nie udowodniono znacznego zużycia powłoki budynku.
Stwierdzenia dotyczące elementów niekonstrukcyjnych w odniesieniu do stanu techniki nie dowodziły nadzwyczajnego zużycia.
Odniesienia do standardu wyposażenia, koncepcji pomieszczeń, efektywności energetycznej, dostępności, lokalizacji, rynku i oceny nieruchomości nie stanowiły realnego dowodu utraty wartości lub ograniczonej użyteczności ekonomicznej.
Uznanie alokacji ceny zakupu nie oznaczało, że urząd skarbowy zatwierdził okres użytkowania do celów amortyzacji, na którym opierała się opinia biegłego; podwójna funkcja opinii biegłego nie była znana.
Nawet w odniesieniu do wyroku BFH IX R 25/19, dowody na krótszy okres użytkowania nie były skuteczne, ponieważ nie było wiarygodnych ustaleń dotyczących zużycia technicznego, dewaluacji ekonomicznej lub ograniczeń prawnych.
Orzeczenie sądu Sąd Skarbowy Meklemburgii-Pomorza Przedniego orzekł w dniu 29.06.2023 r., że krótszy rzeczywisty okres użytkowania przedstawiony przez powoda był decydujący w kontekście ustalenia dochodu z najmu i dzierżawy, a nie ustawowej standaryzacji (sprawa nr 2 K 290/17). Sąd rozpoczął od podkreślenia istotnych orzeczeń BFH, zgodnie z którymi podatnicy mogą przedstawić dowody na krótszy okres użytkowania przy użyciu dowolnej odpowiedniej metody prezentacji. Wbrew stanowisku organów podatkowych, dopuszczalne jest łączenie zużycia technicznego, warunków ekonomicznych i czynników prawnych, o ile jest to właściwe w danym przypadku. Biegły sądowy przesłuchany w postępowaniu potwierdził tę metodologię.
Zgodnie z tymi standardami Senat uznał za udowodnione skrócenie rzeczywistego okresu użytkowania. Zakładany pozostały okres użytkowania wynoszący 28 lat mieścił się w dopuszczalnym korytarzu szacunkowym, a krytykowane przez fiskusa rozbieżności w opinii biegłego nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia. Sąd wyjaśnił również, że pismo BMF z 22 lutego 2023 r. nie powinno ograniczać swobody wyboru metody prezentacji, ponieważ byłoby to sprzeczne z orzecznictwem Sądu Najwyższego.
Kluczowe przesłanie i znaczenie Wyrok potwierdza, że organy podatkowe muszą szanować swobodny wybór metody dowodowej przy badaniu okresu użytkowania, który odbiega od art. 7 ust. 4 EStG. Przy określaniu pozostałego okresu użytkowania można wziąć pod uwagę zużycie techniczne, okoliczności ekonomiczne i prawne ograniczenia użytkowania, pod warunkiem, że opinia biegłego uzasadnia te czynniki i łączy je w zrozumiałe ogólne oszacowanie. W przypadku nieruchomości w konstrukcji prefabrykowanej oznacza to, że zasadniczo można uznać dobrze uzasadniony, niższy okres użytkowania - a tym samym wyższą roczną stawkę amortyzacji - nawet jeśli pismo BMF z lutego 2023 r. jest sformułowane bardziej restrykcyjnie.